Reactie op berichtgeving NRC 1 en 2 maart 2023

 Aan Ombudsman NRC 3 maart 2023:

Ik mail over de berichtgeving van NRC over de arbeids(on)geschiktheid van longcovidpatiënten, op 1 maart op de voorpagina en op 2 maart in het hoofdredactioneel commentaar (p. 17).

Laat ik voorop stellen dat ik blij ben met de aandacht die NRC aan het onderwerp besteedt, en de urgentie die uit de berichtgeving spreekt. De interpretatie van de feiten die in artikel en commentaar geponeerd worden is echter gebaseerd op onjuiste aannames en daarom breng ik de berichtgeving onder uw aandacht: er moet hier in het journalistieke proces op de NRC-redactie van alles mis zijn gegaan.

Ik ben zelf longcovidpatiënt, heb weinig energie, dus ik zal proberen het kort te houden:

Redacteur Sezen Moeliker stelt in zijn voorpagina-artikel van 1 maart dat “Het merendeel van de mensen met ernstige langdurige coronaklachten […] volledig arbeidsongeschikt [zal] worden verklaard.”

Deze aanname is duidelijk niet gecheckt bij C-Support want de aanname is feitelijk onjuist. Wat er zou moeten staan is:

“Het merendeel van de mensen die na twee jaar nog ernstige langdurige coronaklachten hebben, zal volledig arbeidsongeschikt worden verklaard.”

Dat is een heel groot verschil, want veel mensen met ernstige langdurige coronaklachten herstellen binnen twee jaar, al weet niemand hoeveel, want, zoals uw redacteur stelt: niemand weet hoeveel longcovidpatiënten er in Nederland zijn. 

Ik heb deze feitelijke onjuistheid woensdag al bij de hoofdredactie onder de aandacht gebracht, maar omdat NRC in het hoofdredactioneel commentaar op 2 maart weer de fout in gaat, kan ik het niet laten rusten en meld ik me nu bij u.

In het commentaar staat (ook in de streamer van het artikel): “Drie op de vijf patiënten met langdurige coronaklachten zullen volledig arbeidsongeschikt worden verklaard, zei het UWV op basis van de beoordelingen die het tot nu toe deed” 

Deze stelling is dubbel onjuist, want het UWV zegt dit helemaal niet. Het UWV zegt dat het verwacht dat drie op de vijf mensen die na twee jaar nog langdurige coronaklachten hebben volledig arbeidsongeschikt zullen worden verklaard.”

De redacteur heeft de gegevens van de kleine groep longcovidpatiënten die zich na twee jaar bij het UWV heeft gemeld voor een arbeidsongeschiktheidsuitkering (ong. 2.000) zonder checken, zonder wederhoor en klaarblijkelijk zonder verder nadenken geprojecteerd op alle longcovidpatiënten die er in Nederland zijn (tienduizenden). Dat is ontzettend slechte journalistiek. En kennelijk is er niemand op de redactie geweest die die ongeoorloofde projectie ter discussie heeft gesteld, want het is met een Telegraaf-alarmisme als een schreeuwkop op de voorpagina beland. Hoe kan dit gebeuren bij een kwaliteitskrant als NRC?

En hoe kan het dat als lezers aan de bel trekken (ik heb de hoofdredactie meteen woensdagmorgen gemaild) deze onjuiste aanname dan toch herhaald wordt in een hoofdredactioneel commentaar? 

Ik zou graag zien dat de Ombudsman in dit journalistieke proces duikt – een proces dat aanleiding heeft gegeven tot niks minder dan fake news. Het lijkt erop alsof uw redacteur dit persbericht van C-Support heeft overgetypt: (https://www.c-support.nu/bijna-1900-wia-beoordelingen-door-long-covid/) en de informatie daarvan klakkeloos heeft geprojecteerd op het hele cliëntenbestand van C-Support (ong. 20.000 mensen). Als de 2.000 mensen die zich bij het UWV hebben gemeld op enigerlei wijze behoren tot, of overlappen met die 20.000 mensen die zich bij C-Support hebben aangesloten dan gaat het dus maar om 10%, niet 3/5. Maar die 3/5 blijft wel hangen bij de lezers van de krant, met name door de alarmistische kop van het artikel: “UWV: 3 OP 5 LONGCOVIDPATIËNTEN NA TWEE JAAR VOLLEDIG AFGEKEURD”

De kop suggereert daarmee dat 3 op de 5 longcovidpatiënten na twee jaar nog ziek zijn. Dat is echt onzin. U moet dat checken bij C-Support en bedenken wat een paniek dit opwekt, niet alleen bij de vele tienduizenden longcovidpatiënten die korter dan twee jaar ziek zijn (ik kan u uit eigen ervaring vertellen: dat is nog steeds heel erg lang) maar ook bij hun naasten, bekenden, collega’s en leidinggevenden. 

Laat uw journalist eigen onderzoek doen en proberen uit te vinden hoe die groep van ong. 2.000 mensen die zich na twee jaar ziekte bij het UWV hebben gemeld zich verhoudt tot de groep van tienduizenden (misschien wel 100.000) longcovidpatiënten in Nederland. Dan spreken we over journalistiek die meer is dan de slordige interpretatie van een persbericht. Voor dat soort journalistiek ben ik abonnee van NRC.

NRC zou een voorbeeld kunnen nemen aan Trouw, die het persbericht wel evenwichtig verwerkt:  https://www.trouw.nl/binnenland/uwv-1500-mensen-arbeidsongeschikt-door-covid~b8ec1852/?utm_campaign=shared_earned&utm_medium=social&utm_source=copylink

De situatie voor longcovidpatiënten is heel ernstig, en het is ontzettend belangrijk dat er urgente aandacht wordt besteed aan deze “schaduwpandemie” die de komende jaren alleen maar zal groeien. Maar wel graag met de juiste cijfers en met grondige onderzoeksjournalistiek. Niet met het overtypen van persberichten en het lukraak projecteren van percentages op verschillende patiëntengroepen. 

Als ik mijn baan bij de universiteit niet meer kan vervullen door mijn longcovid en ik me over anderhalf jaar ook bij het UWV moet melden, dan word ik graag taalredacteur bij jullie. Dat is routinewerk op kantoor, en jullie kunnen er nog wel een paar gebruiken. Dan zou ik de kop van 1 maart als volgt formuleren:

“UWV: NA TWEE JAAR WORDT 3 OP DE 5 LONGCOVIDPATIËNTEN VOLLEDIG AFGEKEURD”

Uw koppenmakers mogen met hun eigen taalgevoel bedenken wat het verschil is tussen deze kop en hun kop die suggereert dat 3 op de 5 longcovidpatiënten na twee jaar nog ziek is.

 

Eerder gepubliceerd op https://barbaralongcovid.blogspot.com/2023/03/reactie-op-berichtgeving-nrc-1-en-2.html